اخباراخبار عمومیبا اندیشه ورزانرویداد گفتاک

دومین رویداد با اندیشه ورزان برگزار شد

سلسله رویدادهای با اندیشه ورزان به ارائه پژوهش های برتر فصلنامه جامعه اندیشکده های ایران اختصاص دارد

به گزارش گروه خبر جامعه اندیشکده های ایران؛ دومین رویداد با اندیشه ورزان چهارشنبه، ۷ اسفند ۹۸، با ارائه پنج پژوهش از اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر، شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی، مرکز مطالعات دانشگاه علم و صنعت، مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران و اندیشکده شفافیت برای ایران برگزار شد. در ابتدای این نشست محمد عموئی از جامعه اندیشکده های ایران به معرفی این گروه و زمینه های فعالیت آن پرداخت.

جامعه اندیشکده های ایران؛ رسانه اکوسیستم اندیشکده های کشور

توضیحات محمد عموئی، دبیر رویداد، در خصوص ماهیت و زمینه های فعالیت جامعه اندیشکده های ایران، مَطلعِ دومین رویداد با اندیشه ورزان بود. جامعه اندیشکده های ایران در سال ۱۳۹۵ با هدف ایجاد و استقرار سازوکارهایی جهت معرفی و برجسته سازی پژوهش ها و اقدامات برتر اندیشکده های کشور تشکیل شده و ماموریت خود را شناسایی و الگوسازی از فعالیت های موفق اندیشکده ها در راستای زمینه سازی برای توسعه ظرفیت و اثرگذاری اندیشکده های فعلی و ایجاد فضا برای شکل‌گیری اندیشکده های جدید تعریف کرده است.

جامعه اندیشکده های ایران با هفت محور زیر به ارائه خدمت و تسهیل ارتباط میان اندیشکده ها می‌پردازد:

آمار جامعه اندیشکده های ایران در خصوص دومین رویداد با اندیشه ورزان

فصلنامه و رویداد با اندیشه ورزان به عنوان دو فعالیت مکمل هم، به شناسایی، انتشار و معرفی خلاصه پژوهش ها و دستاوردهای تحقیقاتی اندیشکده های کشور و سپس ارائه پژوهش های برتر در حضور سیاستگذاران می‌پردازد. تا کنون دو شماره از فصلنامه منتشر و دو رویداد از نشست های با اندیشه ورزان برگزار شده است.

رویداد آموزشی اندیشه ورزی و سیاست سازی نیز به آموزش روش شناسی ها و فرآیندهای پروژه های برتر جایزه اندیشه ورزی و سیاست سازی تعلق دارد. جامعه اندیشکده های ایران، نخستین کارگاه آموزشی را نیز در ۱۵ بهمن برگزار کرده است.

تجارت انرژی در شرایط تحریم

نخستین ارائه این نشست به اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر با موضوع «تجارت انرژی در شرایط تحریم» اختصاص داشت. حبیب‌اله ظفریان روش تحقیق این پروژه را مصاحبه با مدیران و تاجران نفتی و فعالان بانکی اعلام کرد.

ظفریان با جمع‌بندی این مصاحبه‌ها و جهت پاسخ به پرسشِ مهمِ «با تحریم نفت چه کنیم؟» توضیح داد: «برخلاف تصور رایج در میان مسئولین کشوری، نفت ایران، تحریم پذیر است و امکان به صفر رسیدنِ صادرات نفت نیز همانطور که تجربه کردیم، وجود دارد». وی با این مقدمه، وارد تحلیلِ «چرایی تحریم نفت» و «راهکارهای مقابله با تحریم» شد.

طبق تحلیل این پژوهش، دو اهرمِ موجود برای تحریم پذیر بودن نفت ایران شامل «امکان جایگزینی» و «امکان شناسایی» می‌شود؛ با این توضیح که:

  1. محصولی تحریم پذیر است که امکان جایگزینی داشته باشد. یعنی به سرعت امکان جابجا کردن خرید نفت از ایران به عربستان وجود دارد؛
  2. امکان شناسایی، دومین ویژگی محصولات تحریم پذیر است.

ظفریان در ادامه توضیح داد که امکان شناسایی به چه طرقی تحقق می‌یابد؟

وی از سه ویژگی بازار نفت گفت که باعث شناسایی معاملات نفتی می‌شود:

  1. محموله‌های نفت و تراکنش‌های مالی آن‌ها بسیار بزرگ هستند؛
  2. مشتریان نفت محدود هستند؛
  3. نفت، شناسنامه منحصر بفرد دارد.

ناظر به این سه ویژگی، شناسایی معاملات نفتی ایران از سوی امریکا ممکن است. که می‌توان گفت تحریم نفت ایران، تحریم توسط خریدار است، نه تحریم فروش ایران.

ظفریان معتقد بود وقتی اینطور تحلیل می‌کنید، راهکارهایی که فروش را تسهیل می‌کند، تاثیری ندارد. مشکل ما خرید است. چراکه ریسک‌هایی که خریدار از خرید نفت ایران دارد، از منافعی که از خرید نفت ایران به دست می‌آورد، بسیار بیشتر است. بحث نهایی این ارائه نیز به راهکارهای بلندمدت و کوتاه مدت مربوط بود.

آثار سوئیفت بر اقتصاد ایران

«آثار مخرب سوئیفت بر اقتصاد ایران»، دومین پژوهش این نشست بود که به شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی اختصاص داشت. حسین عطااللهی، ارائه‌دهنده این پژوهش، از دو تحریم های نفتی و تحریم های مالی به  عنوان دو تحریم اصلی علیه ایران نام برد. در تحریم های مالی نیز پیام رسان های مالی و به خصوص سوئیفت بسیار مهم تلقی می‌شود.

وی با تعریف سوئیفت و کاربردهای آن آغاز کرد: سوئیفت یا انجمن ارتباطات مالی بین بانکی بین المللی، یک پیام رسان مالی بین المللی است که هدف آن استانداردگذاری و پردازش مبادلات مالی بین بانکی بین المللی است. عطااللهی از سوئیفت به عنوان مرکز عصبی مالی جهانی نام برد که محیطی امن و مطمئن برای انتقال سریع، استاندارد و قابل اعتماد برای پیام‌های مالی فراهم آورده است.

شکل‌گیری سوئیفت مربوط به سال ۱۹۷۳ است که میان ۱۵ کشور و ۲۳۹ بانک امریکایی و اروپایی به شکل مرکز عصبی مالی جهان آغاز به کار کرد. بر اثر تخلفات امریکا در استفاده از اطلاعات سوئیفت، به اعتراض کشورها انجامید که با دو بخش شدن پلتفروم سوئیفت بین امریکا و اروپا منتج به جاسوسی مشترک اروپا و امریکا شد.

اما سوئیفت چه کارکردهایی برای امریکا دارد که وارد چنین کشمکش‌هایی می‌شود؟

کارکردهای سوئیفت برای امریکا شاملِ

  • ابزار نظارت و رصد اطلاعات مالی کشورها در سطح بین المللی؛ و
  • ابزار تحریم کشورهای غیرهمسو؛

می‌شود.

عطااللهی پس از این مرور تفصیلی بر تاریخچه سوئیفت، به آسیب های آن برای اقتصاد ایران پرداخت:

  • شناسایی اطلاعات ومبادلات مالی ایران؛
  • قطع دسترسی ایران به سوئیفت.

استفاده های دوگانه امریکا از سوئیفت، اکنون منجر به گسترش پیام رسان های موازی شده است. «سیستم پرداخت بین بانکی فرامرزی چین (SIPS)» سیستم انتقال پیام های مالی روسیه (SPFS)» و «پیام رسان های مالی مبتنی بر بلاک چین» از جمله این موارد هستند.

عطااللهی در پیشنهادات سیاستی خود به موارد زیر اشاره کرد:

  • از ظرفیت پیام رسان مالی سپام در همکاری های دو جانبه و چند جانبه با کشورهای دیگر استفاده شود؛
  • از پیام رسان های مالی جایگزین سوئیفت سایر کشورها استفاده شود؛
  • از ظرفیت فناوری بلاک چین در همکاری با سایر کشورها جهت ایجاد یک پیام رسان مالی مشترک استفاده شود.

بررسی مشکلات الگوی فعلی انتخابات مجلس ایران و معرفی الگوی جایگزین

مرکز مطالعات دانشگاه علم و صنعت در سومین ارائه این نشست به «بررسی مشکلات الگوی فعلی انتخابات مجلس ایران و معرفی الگوی جایگزین» پرداخت. مجتبی رئیسی با برشمردن نظام های انتخاباتیِ «اکثریتی»، «تناسبی» و «ترکیبی»؛ به آسیب های روش فعلی انتخابات مجلس ایران (اکثریتی) پرداخت:

  • بی عدالتی انتخاباتی و احتمال حذف کامل بخشی از اراده مردم؛
  • ایجاد اپوزیسیون منسجم در بیرون ساختار قدرت؛
  • بروز تنش در تبلیغات انتخاباتی؛ و
  • ضعف نظارت اقلیت بر اکثریت.

و سپس از «نظام انتخابات ترکیبی» به عنوان طرح اصلاحی انتخابات مجلس نام برد. که ۱۶۷ حوزه انتخابیه تک نماینده به همان صورت قبلی و ۲۲ حوزه انتخابیه چند نماینده تناسبی شود و از مزایای این روش گفت:

  • آزادی ارائه فهرست توسط اشخاص و گروه ها؛
  • الزام به برابری تعداد نامزدهای فهرست های انتخاباتی به تعداد نمایندگان حوزه انتخابیه؛
  • حضور هر فرد تنها در یک لیست؛
  • فهرست های انتخاباتی باز؛
  • رای هر فهرست برابر مجموع آراء نامزدهای آن فهرست؛
  • اختصاص کرسی های نمایندگی به فهرست متناسب با رای هر فهرست؛
  • ترتیب نامزدها در هر فهرست بر اساس آراء نامزدها.

و در نهایت به نتایج برگزاری انتخابات مجلس طبق الگوی جدید پرداخت:

  • ایجاد عدالت انتخاباتی؛
  • افزایش ثبات سیاسی-اجتماعی؛
  • افزایش مشارکت در انتخابات؛
  • حفظ مردم سالاری در همه مراحل انتخابات؛
  • تقویت تشکل های سیاسی بدون ایجاد انتخابات حزبی؛
  • امکان شکل گیری رقابت های درون جریانی؛ و
  • تطابق با ساختار ریاستی و تقویت نظارت اقلیت بر اکثریت.

برگزاری دومین رویداد با اندیشه ورزان

تاثیر قیمت های تضمینی در سیاست خرید تضمینی بر وضعیت تولید محصولات کشاورزی

چهارمین ارائه این نشست با عنوان «تاثیر قیمت های تضمینی در سیاست خرید تضمینی بر وضعیت تولید محصولات کشاورزی» مربوط به مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران بود. حامد رفیعی از این پرسش آغاز کرد که چرا در اعلام قیمت های تضمینی نه کشاورز راضی است، نه مصرف کننده.

شاخص های ارزیابی وضعیت محصولات کشاورزی و تعریف هر کدام آغاز کردند:

  • شاخص مزیت نسبی تولید؛
  • شاخص مزیت های فیزیکی؛
  • شاخص خودکفایی؛
  • شاخص بهره وری؛ و
  • شاخص مزیت صادرات.

در بخش دوم این ارائه، ارتباط بین قیمت تضمینی محصولات کشاورزی اعم از گندم، برنج و جو، چغنر قند و کلزا، سویا و حبوبات و شاخص های محاسبه شده توضیح داده شد؛ که برای هر نوع از محصولات، سیاست قیمت تضمینی تاثیرات یکسانی نداشته است. در بیشتر موارد قیمت تضمینی مشوق سطح زیر کشت، تولید و مزیت مقیاس بوده و با مزیت کارایی، مزیت هزینه و بهره وری ارتباط عکس داشته است.

مهمترین اثر چالش افزایش قیمت های تضمینی، کاهش مزیت های هزینه ای، مزیت کارایی، بهره وری و رقابت پذیری محصولات خواهد بود؛ که باید در کنار سیاست افزایش قیمت های تضمینی مورد توجه قرار بگیرد.

مصادیق تعارض منافع در صدا و سیما

و پژوهش نهاییِ این نشست به اندیشکده شفافیت برای ایران با عنوان «مصادیق تعارض منافع در صدا و سیما» تعلق داشت. مصطفی عباسی در ابتدا به تعریف «تعارض منافع در حکمرانی» پرداخت: موقعیتی است که در آن یک مقام دولتی در نقش های سازمانی خود هنگام اعمال اراده در مورد موضوعاتی که در حیطه وظایف اوست، بر سر دو راهی انتخاب بین منافع عالی و دانی قرار بگیرد و احتمال معقولی وجود داشته باشد که در آینده چنین اتفاقی رخ دهد.

این پروژه دارای دو فاز بود که فاز نخست به مصادیق تعارض منافع در صدا و سیما اختصاص داشت:

  • تعارض درآمد و وظایف؛
  • تعارض وظایف؛
  • اتحاد قاعده گذار و مجری؛
  • اشتغال همزمان؛
  • پذیرش هدیه؛
  • انگیزه های قومی، منطقه ای و قبیله ای؛
  • خویشاوند سالاری؛
  • انعقاد قراردهای سازمان.

از راهکارهای این پژوهش میتوان بطور کلی به تغییر قواعد بازی، الزام به شفافیت و محدودیت یا ممنوعیت در انجام برخی امور اشاره کرد.

این نشست با پرسش و پاسخ حضار همراه بود.

همچنین در دومین رویداد با اندیشه ورزان که در دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری برگزار شد، مدیریت مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) به تفسیر بیانیه گام دوم رهبری پرداخت و از انتشار نشریه ای بر همین مبنا خبر داد.

گفتنی است سلسله رویدادهای با اندیشه ورزان به عنوان مکمل فصلنامه «جامعه اندیشکده های ایران»، به ارائه پژوهش ها و پروژه های برتر هر شماره از این فصلنامه اختصاص دارد. این رویداد با حضور سیاستگذاران و مدیران کلان کشور برگزار می‌شود.

سومین شماره از فصلنامه جامعه اندیشکده های ایران در بهار ۹۹ و مهلت ارسال آثار تا ۱۵ اسفندماه خواهد بود. و متعاقب آن سومین رویداد با اندیشه ورزان نیز خرداد ۹۹ برگزار خواهد شد.

گزارش نخستین رویداد با اندیشه ورزان را اینجا بخوانید.

اخبار

اخبار و رویدادهای اندیشکده‌های ایران را در این صفحه دنبال کنید. مشاهده سایر اخبار

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا