مطالب تحلیلی

چگونه یک اندیشکده دانش بنیان شویم؟

سیر مراحل دانش بنیان شدن اندیشکده ها و مراکز پژوهشی با توجه به قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان

قانون حمایت از موسسات و شرکت ­های دانش بنیان و تجاری سازی اختراعات و نوآوری­ ها، شروط و مراحلی را برای دانش بنیان شدن اندیشکده ها و مراکز پژوهشی در نظر گرفته است. هر اندیشکده یا موسسه پژوهشی می‌تواند پس از بررسی زمینه های فعالیت خود، برای دانش بنیان شدن اقدام کند. در این یادداشت زمینه های فعالیت، شرایط و مراحل دانش بنیان شدن اندیشکده ها و مراکز پژوهشی را مرور کرده‌ایم.

ماهیت اندیشکده ها و انواع آن

عنوان اندیشکده به موسساتی گفته می‌شود که دارای سه ویژگیِ «استقلال از دستگاه های حاکمیتی»، «پژوهش و اقدام در مسائل کلان و سیاست های کلی» و «جهت‌گیری غیرانتفاعی» باشند. ماهیت اندیشکده ها بر سه محور مذکور، بنیان می‌شود؛ اما ساختار آن‌ها می‌تواند طیفی از ساختارهای حقوقی را شامل شود. به طور مثال درون یک دانشگاه و به عنوان بازوری تحقیقاتی دانشگاه؛ یا توسط اعضای هیئت علمی اما مستقل از دانشگاه ها و پژوهشگاه ها؛ یا بدون ثبت و با اتکا به سازوکاری درونی؛ یا ثبت حقوقی شده باشند.

مراحل ثبت اندیشکده دانش بنیان

با مطالعه لینک بالا، متوجه می‌شویم که فعالیت اندیشکده ای و تاسیس یک اندیشکده، نیاز به مجوز و دریافت تاییدیه از هیچ سازمان یا نهادی ندارد. آنچه در پی می‌آید، مراحلی است که برای ثبت اندیشکده دانش بنیان (و نه اندیشکده) باید سپری شود.

گام اول: احراز شرایط

یک اندیشکده، برای دانش بنیان شدن نیاز دارد سه شرط زیر را همزمان احراز کند:

  1. داشتن اظهارنامه مالیاتی؛
  2. داشتن درآمد غیرصفر؛ و
  3. داشتن یکی از موارد «فهرست خدمات تجاری سازی».

توضیح ضروری درباره شرط سوم اینکه: لازم است اعضای یک اندیشکده با بررسی این فهرست، بتوانند فعالیت اندیشکده را در یکی از زمینه های این فهرست اثبات کنند. که از میان زمینه های فعالیتی که در این فهرست آمده، بند هشت با عنوان «خدمات تجاری سازی»، ذیل عنوان خدمات سیاست گذاری، موارد مرتبط با کانون های تفکر و اندیشکده ها را در سه دسته فعالیت برشمرده است:

  • تدوین قوانین، آیین نامه ها و نظام نامه ها مشروط به تصویب یا ابلاغ آنها در سطح ملی/استانی؛
  • تدوین اسناد توسعه ملی/ استانی در زمینه صنعتی، فناوری و بخشی مشروط به تصویب یا ابلاغ آنها در سطح ملی/استانی؛
  • تدوین گزارش ارزیابی برنامه های ملی/استانی.

و  اگر موسسات پژوهشی و اندیشکده ها در چنین زمینه هایی فعالیت می‌کنند، همچنین باید مطمئن شوند که فعالیت در این زمینه ها را بیرون از کاغذها و اسناد اندیشکده هم می‌توانند ثابت کنند.

درواقع یک اندیشکده بایستی بتواند خدمت مورد نظر را به صورت عینی نشان دهد. به عبارت دیگر اندیشکده ها بایستی مدارک و مستنداتی ارائه کنند که نشان دهد خروجی پروژه/پروژه هایشان به صورت قانون یا نتیجه ای ملموس در ساختار قانون گذاری و سیاست گذاری کشور وارد شده است.

گام دوم: تکمیل مدارک لازم

با احراز هر سه شرط بالا، متقاضی بایستی پیش از اقدام برای ثبت اندیشکده دانش بنیان، نسبت به تهیه مدارک مورد نیاز اقدام کند. این مدارک به شرح زیر است:

  1. کلیه مدارک ثبت شرکت؛
  2. مدارک شناسایی اعضا؛
  3. مدارک تحصیلی اعضا؛
  4. خلاصه‌ای از فعالیت‌های دانش بنیان شرکت؛
  5. بروشور یا کاتالوگ شرکت؛
  6. ارائه اظهارنامه مالیاتی شرکت.
گام سوم: درخواست ارزیابی و تشخیص صلاحیت

با کسب هر سه شرط گام نخست و تهیه هر شش سند گام دوم، متقاضی ثبت اندیشکده دانش بنیان، باید با مراجعه به سامانه ارزیابی و تشخیص شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تکمیل فرم، نسبت به ثبت شرکت اقدام کند.

پس از ارائه درخواست در این سامانه، درخواست ها به ارزیابان شرکت های دانش بنیان که مورد تایید کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت ها و موسسات دانش بنیان هستند، ارجاع می‌شود. لیست ارزیابان را از اینجا ببینید.

گام چهارم: استعلام تاییدیه ارزیابی

درخواست موسسات و اندیشکده ها پس از بررسی و در صورت تایید به فهرست موسسات دانش بنیان قرار می‌گیرد. این فهرست از طریق سامانه استعلام شرکت های دانش بنیان در دسترس است.

مزایای دانش بنیان شدن اندیشکده ها

پس از ثبت و تایید دانش بنیانی، یک موسسه از مزایا و تسهیلاتی بهره‌مند خواهد شد طبق قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان به موسسات دانش بنیان به شرح زیر است:

  1. معافیت های مالیاتی؛
  2. تامین اجتماعی و معافیت های بیمه ای؛
  3. تسهیلات صندوق توسعه ملی؛
  4. تسهیلات نظام وظیفه تخصصی؛
  5. معافیت های گمرکی؛ و
  6. فروش اقساطی محصولات دانش بنیان.

مشروح توضیحات این ۶ بند را اینجا بخوانید.

جامعه اندیشکده ‌ها

نخستین بانک جامع اطلاعات اندیشکده‌های کشور است که با ماموریت‌های «اعتبارسنجی اندیشکده‌ها و مراکز سیاست‌پژوهی و مشاوره سیاستی» و «تسهیل تعاملات زیست‌بوم اندیشه‌ورزی کشور» از سال 1395 آغاز به کار کرده است.

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا