تدوین نقشه راه پیاده سازی مدیریت یکپارچه منابع عمومی
مدیریت یکپارچه منابع طبیعی به مدیریت منابعی همچون زمین، آب، خاک، گیاهان و حیوانات اشاره دارد و تمرکز آن بر کیفیت زندگی نسل حاضر و نسل‌های آتی می‌باشد. مدیریت یکپارچه منابع طبیعی کنش متقابل طبیعت و انسان‌ها را مورد نظر قرار داده و برنامه‌ریزی کاربری زمین، مدیریت آب، حفاظت از تنوع زیستی و صنایع پایدار آینده مانند کشاورزی، معدن، گردشگری، ماهیگیری و جنگلداری را در بر دارد. مدیریت یکپارچه منابع طبیعی با مفهوم توسعه پایدار نیز گره خورده است. به این ترتیب که همزمان تلاش می‌کند تا تمامی ذینفعان ممکن را از سطح برنامه‌ریزی هماهنگ کند تا به این طریق تعارضات احتمالی آینده را کاهش دهد. دست‌اندرکاران کلیدی در مدیریت یکپارچه منابع طبیعی را می‌توان دولت (در سه سطح ملی، استانی و محلی)، بخش عمومی (شامل گردشگری، کشاورزی، صنایع غذایی و …)، بخش خصوصی، جوامع محلی، جوامع مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد دانست.
نقشه راه پیاده‌سازی مدیریت یکپارچه منابع طبیعی از ۴ مرحله تشکیل شده است که این مراحل به صورت یک سیکل به دنبال بهبود وضعیت مدیریت منابع طبیعی از طریق ایجاد یکپارچگی و مشارکت ذینفعان در سطوح مختلف می‌باشد. مرحله اول فرآیند پیاده‌سازی مربوط به شناخت است. این مرحله با مطالعه وضعیت موجود آغاز می‌گردد. همچنین وضع مطلوب و استانداردهای لازم تعریف می‌شوند تا شکاف بین وضع موجود و مطلوب مشخص شود. توجه به ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی از دیگر نکات قابل توجه در این مرحله می‌باشد. مرحله دوم برنامه‌ریزی است. در این مرحله چشم‌انداز مطلوب تدوین می‌شود و ساختارها و نظام‌های مشارکتی طراحی می‌شود و ابزارهای مدیریتی نیز توسعه می‌یابند. مرحله بعد مربوط به اجرای برنامه‌ها و پیاده‌سازی نظام‌های گوناگون مدیریت یکپارچه منابع طبیعی است و دستورالعمل‌ها و آئین‌نامه‌ها تدوین می‌شوند و نظام‌ها و راهبردها پیاده‌سازی می‌شوند. مرحله چهارم نیز به پایش و ارزیابی مربوط است. البته پایش و ارزیابی در دل تمامی مراحل پیشین نیز وجود دارد و یک فرآیند بهبود مستمر را پشتیبانی می‌کند.
در این مطالعه با توجه به موارد فوق‌الذکر پروژه‌های مدیریت یکپارچه منابع طبیعی در قالب یک سبد ۶ پروژه‌ای ارائه شده‌اند. این پروژه‌ها عبارتند از:
- انجام مطالعات جامع محیطی و تبیین پیش‌نیازهای پیاده‌سازی مدیریت یکپارچه
- طراحی و پیاده‌سازی نظام‌های مدیریت و سیاستگذاری
- طراحی و مدیریت توانمندسازی ساختارها
- مدیریت دانش و اطلاعات و طراحی و استقرار سیستم‌های دینامیک پشتیبان مدیریت
- همگانی‌سازی، ترویج و ارتقای آگاهی‌های عمومی
- پیاده‌سازی و مدیریت نظام پایش و ارزیابی
این مطالعه در سال ۱۳۹۲در بنیاد توسعه فردا و به سفارش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور انجام شده است.
محصولات مرتبط:
