رویداد حکمرانی در عمل

«حکمرانی در عمل» سلسله نشست‌هایی است که در آن با دعوت از سیاست‌ گذاران و مدیران سطوح بالای کشور، تجربیات عملی آن‌ها در عرصه سیاست‌ گذاری و حکمرانی در اختیار محققان جوانی که قصد پژوهش‌ های سیاستی در حوزه‌ های گوناگون را دارند قرار می‌گیرد. این رویداد توسط اندیشکده حکمرانی شریف از سال ۱۳۹۴ تاکنون برگزار شده ‌است. این رویداد که به صورت یک نشست دو تا سه ساعته برگزار می‌شود، تاکنون به موضوعاتی چون انرژی، نفت، اقتصاد سیاسی، نظام بانکی، نهاد قانون ‌گذاری، انتخابات، خیریه‌ ها و سازمان‌ های مردم نهاد، تعارض منافع و نظام اداری پرداخته ‌است.

ضرورت و هدف از برگزاری حکمرانی در عمل

امروز سیاست پژوهی به عنوان یک موضوع آکادمیک مورد بحث و تحقیق علمی است. رشته های دانشگاهی متعددی نیز در این رابطه ایجاد شده است و دانشکده ها و موسسات گوناگون در این حوزه فعال هستند. نکته مهم مغفول آن است که مطالعات سیاستی معمولا ناظر به فضای واقعی اجرایی کشور نیست و راهکارهایی که ارائه می شود موانع و مشکلاتی برای اجرا دارند. به عبارت دیگر، معمولا در میدان عمل موانع و مشکلاتی برای اجرای سیاست ها به وجود می آید که در مباحث علمی و آکادمیک به آن ها پرداخته نمی شود. مواردی که علی رغم ظاهر پیش پا افتاده ای که دارند، اتفاقا خیلی مهم هستند و در فرآیند تولید راهکار باید مورد توجه قرار بگیرند.

به عنوان مثال، از جمله موانع و دست ‌اندازهایی که در اجرا برای سیاست‌های پیشنهادی وجود دارد، مباحث مرتبط با تضاد و تعارض منافع است. گاهی مسئولیت اجرای سیاست به افرادی داده‌ می‌شود که با منافع آن‌ها هم ‌خوانی ندارد. مورد دیگر حافظه تاریخی افراد است. بعضا ممکن است برخی پیشنهاد ها حساسیت‌ ها و ملاحظاتی را در افراد مسئول برانگیزد و مانع ایجاد عزم واقعی برای اجرای آن سیاست‌ها شود. مسائل مرتبط با اقتصاد سیاسی نیز بعضاً مشکلات مشابهی ایجاد می‌کند. اگر اندیشکده بخواهد پیشنهادهای سیاستی را به نحوی پخت ‌وپز کند که در میدان عمل کمترین میزان چالش و مقاومت را داشته‌باشند، باید علاوه بر مباحث تئوریک سیاست ‌گذاری، به این موارد نیز توجه نماید.

یکی از راهکارها برای آشنایی با موانع عملیاتیِ اجرای سیاست ها، نشستن پای صحبت ها و شنیدن تجربیات افرادی است که خاک سیاستگذاری را در کشور خورده اند و موانع و مشکلات را به لمس کرده اند و تلاش کرده اند آن ها را برطرف کنند. با توجه به اینکه ماموریت اندیشکده حکمرانی شریف، ایجاد پلی بین پژوهش و سیاستگذاری و اتصال علم حکمرانی به عمل حکمرانی است، رویداد حکمرانی در عمل تلاش می کند حداقل یکی از ابعاد این اتصال را برقرار نماید.

موضوعات «حکمرانی در عمل»

موضوعات این رویداد غالبا موضوعات پروژه‌ ها و محورهای اصلی فعالیت‌ های اندیشکده حکمرانی شریف است. به عبارت دیگر، منظور از برگزاری این رویداد صرفا این نیست که جلسه‌ای برگزارشود و گفت‌وشنودی انجام‌شود. بلکه این رویداد بیشتر ناظر به نیازهای گروه‌ های اندیشکده است و اولین مخاطب محتوای ارائه ‌شده گروه برگزار کننده آن است. بیشترین موضوعاتی که تاکنون در این رویداد مورد توجه قرار گرفته ‌است عبارتند از: انرژی و نفت، اقتصاد سیاسی، نظام بانکی کشور، نهاد قانون ‌گذاری، انتخابات، خیریه‌ ها و سازمان‌ های مردم نهاد، تعارض منافع و نظام اداری، نظام بازنشستگی و دیپلماسی عمومی.

قالب برگزاری رویداد حکمرانی در عمل

رویداد «حکمرانی در عمل» به صورت یک نشست دو ساعته که بعضا ممکن است به سه ساعت هم برسد برگزار می‌شود. این رویداد دو بخش دارد. بخش اول شامل یک ارائه توسط سخنران مدعو است که حدود ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت به طول می‌انجامد. پس از ارائه در بخش دوم، افراد حاضر در جلسه نقطه نظرات و سوالات خود را مطرح می‌کنند و سخنران مدعو به پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. این بخش نیز حدود ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت به طول می‌انجامد. سخنران‌های مدعو این رویداد معمولا افرادی هستند که تجربیات عملی در عرصه حکمرانی کشور دارند. البته در برخی موارد افراد پژوهشگری که ایده‌ ها و حرف‌ های قابل شنیدن دارند نیز دعوت می‌شوند.

برنامه زمانی اجرای این رویداد دو هفته یکبار است. اما کیفیت بالای برگزاری جلسه و مباحث آن بر صرف زمان اجرا اولویت دارد. از افراد علاقه مند به شرکت در جلسات قبل از جلسه ثبت نام به عمل می آید. اطلاع رسانی برگزاری رویدادها و گزارش رویدادهای برگزار شده بر روی سایت اندیشکده قرار می گیرد.

نتایج و دستاوردهای حکمرانی در عمل

اولین و مهم ترین دستاورد برگزاری این رویداد استفاده از محتوای آن در پروژه ها و خطوط کاری اصلی اندیشکده است. البته اندیشکده می تواند به جای برگزاری این رویداد، با افراد باتجربه مورد نظر مصاحبه نیز بنماید، اما مزیت های مترتب بر ساماندهی آن به صورت رویداد سخنرانی و پرسش و پاسخ بسیار بیشتر است و افراد بیشتری می توانند از آن استفاده کنند. بعضی جلسات که جلسه محتوای غنی تری دارد، فضای بحث از صرف نشست و پرسش و پاسخ فراتر می رود و به یک پنل نقد و بررسی موضوع و ایده های مرتبط با آن تبدیل می شود.

دستاورد دیگر این رویداد کمک به شبکه سازی و آشنایی نزدیک با سیاستگذاران و فضای سیاست گذاری کشور و همچنین آشنایی با دانشجویان و نخبگان علاقه مند با این حوزه ها است. این شبکه سازی کمک می کند که فرصت های پژوهشی و عملیاتی فراوانی ایجاد شود و اثرگذاری فعالیت های اندیشکده را بالاتر می برد.

افق آینده رویداد حکمرانی در عمل

اندیشکده حکمرانی شریف در برنامه دارد که این رویداد را به لحاظ کمّی و کیفی توسعه‌دهد. این رویداد می‌تواند به بستر فراگیر انتقال تجربیات سیاستی از افراد صاحب تجربه – که در بدنه دولت و حاکمیت بوده‌اند – به پژوهشگران جوان و تحصیل‌کرده در این حوزه‌ها تبدیل شود؛ تجربیات و نکات به ظاهر کوچک، اما پراهمیتی که هر پژوهشگر حوزه‌های سیاستی باید بداند و در طراحی‌ها و پیشنهادهای خود لحاظ کند. این نوع انتقال دانش عملی حتی می‌تواند به ایجاد تحولات علمی در حوزه‌های سیاستی نیز منجر شود و زمینه‌هایی را برای انجام پژوهش‌های کاربردی و تولید متدولوژی‌های بومی ایجاد کند.

جمع‌بندی

رویداد حکمرانی در عمل با ایجاد تعامل و ارتباط بین سیاست ‌گذاران و مدیران سابق سطوح بالای کشور با محققان و پژوهشگران جوان حوزه سیاست ‌گذاری، زمینه‌ای برای انتقال و استفاده از تجربیات و دانش عملی این حوزه را فراهم نموده‌است. این نوع تعاملات می‌تواند زمینه‌ ساز ایجاد تحول در عرصه سیاست ‌پژوهی و راهگشای پژوهش‌های کاربردی مرتبط باشد.

این رویداد توسط اندیشکده حکمرانی شریف از سال ۱۳۹۴ تاکنون برگزار گردیده‌است.

مشاهده صفحه رویداد «حکمرانی در عمل» در سایت اندیشکده حکمرانی شریف