مزیت های همکاری با چین برای ایران

طبق اعلام مقامات تهران و پکن سند همکاری با چین را باید برنامه ای سیاسی راهبردی، اقتصادی و فرهنگی دانست که سویه های همه جانبه روابط دو کشور در ابعاد مختلف سیاسی، راهبردی، اقتصادی و فرهنگی  را در افقی بلندمدت دنبال می‌کند.

یکی از مهمترین ابعاد این سند، بعد اقتصادی آن و گسترش روابط دو کشور در حوزه های مختلف تجاری، اقتصادی و بازرگانی است؛ چراکه دو کشور بر این موضوع تاکید دارند که ظرفیت های بالقوه موجود برای همکاری های اقتصادی بین دو کشور فراتر از وضعیت کنونی است و در این چارچوب در سند مذکور همکاری های دو کشور در حوزه های نفت، صنعت و معدن و حوزه های مرتبط با انرژی (نیرو، انرژی های تجدیدپذیر و ..) مورد تاکید قرار گرفته است.

از دیگر سو در راستای بهره برداری حداکثری از مزایای ژئوپلیتکی و ژئواکونومیک کشورمان، در این سند بر مشارکت موثر ایران در ایده «یک کمربند-یک جاده» (جاده ابریشم جدید) که  چندین سال است، اجرای آن از سوی دولت پکن پیگیری می‌شود، مورد تاکید قرار گرفته است. چین برای دستیابی به بازارهای اروپای شرقی و روسیه باید از ایران بگذرد. در حقیقت، ایران مهمترین بخش یک کمربند و یک جاده و دروازه ورود چین به بازارهای اروپای شرقی و روسیه است.

یکی دیگر از جنبه‌های مثبت این توافق برای چین، درگیری مستقیم و نزدیک این کشور در توسعه زیرساخت های حیاتی ایران است که در راستای ابتکار عمل کمربند یک جاده چین قرار گرفته است.

در بخش توسعه زیرساخت های حمل و نقلی که یکی از بند‌های کلیدی توافق ۲۵ ساله ایران و چین است گفته شده محصولات نهایی باید به بازار غرب سرازیر شوند و مسیر این بازار‌ها از جاده‌هایی می‌گذرد که توسط چین و با دخالت فزاینده این کشور در زیرساخت های حمل و نقلی ایران ایجاد شده است.

بر اساس سند مذکور چین وارد کننده ثابت نفت از ایران خواهد بود، گرچه در حال حاضر نیز علیرغم تحریم ها و فشارهای امریکا، پکن همچنان به خرید نفت ایران ادامه می‌دهد. مزیت دیگر قرارداد ۲۵ ساله با چین برای ایران این است که در نهایت باعث می‌شود تولید نفت و گاز ایران در سه میدان کلیدی کشور افزایش پیدا کند. چین توافق کرده روند توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی را سرعت ببخشد. شرکت ملی نفت چین (CNPC)، هنگامی که توتال فرانسه به دلیل تحریم ها ایران را ترک کرد، سهام ۵۰.۱ درصدی توتال را به سهم ۳۰ درصدی خود در پروژه توسعه پارس جنوبی اضافه کرده است.

همچنین  بر اساس اخبار مذکور ارتقاء همکاری های بانکی، مالی و بیمه ای و گشایش شعبات بانک های ایران و تاسیس بانک مشترک ایران و چین به ویژه ایجاد پیام رسان ملی میان دو کشور ،کمک به ساخت خط آهن در نقاط مختلف کشور، افزایش صادرات فراورده های نفتی به چین، کمک و سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت های انرژی فسیلی، سرمایه گذاری در تقویت کریدورهای راهبردی که از ایران می‌گذرند، سرمایه گذاری برای توسعه #تولید و صادرات انرژی از ایران به کشورهای منطقه، مشارکت در توسعه سواحل مکران، سرمایه گذاری برای تولید انرژی های پاک در مناطق کویری ایران و … از جمله بخش های مهم سند است.

پی‌نوشت: یادداشت حاضر با عنوان «این سند شامل چه مواردی است و چه منافعی برای ایران به همراه دارد؟» توسط دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی منتشر شده است.