توسعه کم آب بر، تاملی در بازسازی مسیر توسعه کشور
اندیشکده تدبیر آب ایران، ضرورت و اهمیت اتفاق نظر ذینفعان در تدبیر توسعه و توجه به عناصر فرهنگی توسعه را گوشزد کرده است.
تقاضا برای آب به ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، تا حد زیــادی تحت تاثیر رشد جمعیت، شهرنشینی، سیاست های امنیت غذایی و انــرژی و فرایندهای اقتصاد کلان نظیر تجارت جهانی و تغییر در الگوی مصرف، روندی فزاینده دارد. در نتیجه این روندها، تقاضا برای آب و کالاها و خدمات متکی به منابع آب به گونه‌ای افزایش یافته است که شاهد نابودی زیستگاه ها و سرمایه های طبیعی (رودخانه ها، تالاب ها و دریاچه ها) و سرمایه های اقتصادی باغات، مزارع، صنایع کشاورزی، شیلات و دامداری) هستیم. این در حالی است که منابع تامین‌کننده، غالبا محدود و آسیب‌پذیر بوده است.
واقعیت این است که توسعه بدین شیوه، بار بیش از اندازه‌ای را بر امکانات طبیعی این سرزمین تحمیل می‌کند و اساسا با توان و محدودیت های منابع آب، ناسازگار است. از این روست که باید به پرسش‌های بنیادینی از این دست اندیشید که «برای مهار اثربخش و پایدار نیروهای موثر توسعه بر افزایش تقاضای آب به منظور تضمین پایداری چه باید کرد؟ یا به بیانی ساده، چگونه می‌توان با مصرف آب کمتر، اقتصاد بزرگ تر توامان با محیط‌زیست سالم داشت؟»
صرف نظر از نوع و مسیر توسعه کم آب بر و توسعه ای که بر بنیاد واقعیت محدودیت منابع آبی کشور پی‌ریزی و طراحی شود، لازم است به پیش‌نیاز بسیار مهم و بایسته‌ای توجه داشت که تاکنون بر آن تاکید چندانی نبوده و در نتیجه، توسعه را به معنای واقعی آن فراهم نیاورده است: شکل‌گیری دستگاه منسجم فکری برای تدبیر توسعه بر پایه اجماع و توافق ذینفعان.
پی‌نوشت: یادداشت توسعه کم آب بر، توضیح مختصری از گزارش مفصل «تدبیر توسعه؛ فراتر از ابعاد علمی و فنی» است که توسط سید احمد حسینی و حمید پشتوان از اندیشکده تدبیر آب ایران نگاشته شده است.
نسخه پی‌دی‌اف و کامل گزارش تدبیر توسعه؛ فراتر از ابعاد علمی و فنی
