بررسی واکنش صنعت جهانی خودرو به ویروس کرونا

شیوع ویروس کرونا در کشور استان هوبی در چین، صنعت خودروسازی را با مشکلات بسیاری مواجه خواهد کرد. به ویژه که دومین تولیدکننده خودروهای سبک در چین و نیز کارخانجات بزرگ تولید قطعات خودرو در این استان قرار دارند. با توجه به حجم بالای صادرات تولیدات این کارخانجات به آمریکای شمالی، اتحادیه اروپا و ژاپن، گستردگی این تاثیر بسیار فراتر از صنعت خودروسازی چین خواهد رفت و در صورتی که تعطیلی ناشی از بحران کرونا بیشتر از ۴۵ روز طول بکشد، موجودی کارخانجات به اتمام می رسد و ضرر درآمد ناشی از این توقف در ابعاد میلیون دلار برآورد می شود.

ضرورت و اهداف پژوهش

با شیوع گسترده کروناویروس، شرکت هایی که در چین مشغول کسب و کار بودند، اکنون بیشتر از همه بر روی سلامت و ایمنی کارمندان خود متمرکز هستند. برخی از این شرکت ها برای تخلیه کارمندان از نواحی پرخطر یا تعطیلی خط تولید به منظور حفاظت از کارمندان در برابر این ویروس اقداماتی انجام داده اند. در حالی که برخی گزارش ها حاکی از سیر نزولی ابتلا هستند، اما اطلاعات در مورد این ویروس و نحوه شیوع آن اندک است. لذا کارخانه ها و شرکت ها همچنان باید اقدامات ایمنی جدی را در طی هفته های آتی اجرا کنند. صنعت خودروسازی یکی از صنایعی است که بیشترین و عمیق ترین تاثیر منفی را گرفته است چرا که چین یکی از بازیگران اصلی صنعت خودروسازی دنیا است، هم در نقش یک بازار بزرگ برای فروش خودروهای جدید و هم به مثابه تامین کننده قطعات برای دیگر نقاط دنیا. در این گزارش، با بررسی زنجیره تامین خودرو در چین، واکنش های مناسب در کوتاه مدت و بلندمدت پیشنهاد می شود.

بررسی زنجیره تامین صنعت خودرو

شرکت ها برای رسیدن به راندمان بیشتر، زنجیره های تامین جهانی بیشتری را ایجاد کرده‌اند تا از نیروی کار ارزان در اقتصادهای نوظهور استفاده کنند. همچنین به منظور کمینه سازی سرمایه کاری، در تلاش هستند تا موجودی های خود را کاهش دهند. بنابراین ریسک زنجیره تامین در دهه های اخیر پیچیده شده است. اما رویدادهای مختلفی از جمله زلزله و سونامی مارس ۲۰۱۱، باعث می شوند که ریسک به یک واقعیت دردناک تبدیل شود. در نتیجه شرکت ها به ایجاد انعطاف و افزونگی برای حفاظت از خود در برابر بلایای طبیعی روی آوردند. اما تحقیق گروه BCG که چند سال بعد انجام شد، نشان داد تنها ۲۵% از شرکت ها به نظر کاملا آماده بودند. این در حالی است که ناتوانی در دسترسی به منابع ضروری، آسیب جدی به شرکت ها وارد می کند، چون حتی عدم وجود یک قطعه می تواند کل کارخانه را تعطیل کند. اگرچه بسیاری از تولیدکنندگان اصلی تجهیزات تا حدود ۴۵ روز موجودی دارند، اما اگر تعطیلی بیشتر از این مدت طول بکشد، و با مبنای هزینه ثابت، ضرر درآمد فورا به ضرر میلیون دلاری تبدیل می شود.

استان هوبی، دومین تولیدکننده خودروهای سبک در چین است، لذا بیش از ۶۰% تولید و مونتاژ خودرو در چین، مستقیما تحت تاثیر بحران کرونا قرار گرفته است. با توجه به اینکه صدها تامین کننده این تولیدی ها نیز مجبور به مدیریت تولید خود هستند، بنابراین، این تاثیر گسترده تر خواهد بود. تولیدکنندگان اصلی تجهیزات (OEM) از جمله دانگ فنگ موتورز، دانگ فنگ هوندا و شرکت سرمایه گذاری مشترک دانگ فنگ با نیسان، نیز تحت تاثیر قرار می گیرند.

از طرفی، ادامه خاموشی خط تولید نه تنها تاثیر منفی بر کارمندان کارخانه دارد، بلکه دست خرده فروشان را از وسائل نقلیه مورد نیاز خالی می کند. بسیاری از تامین کنندگان نیز با روش های تجاری تهاجمی کار می کنند و هرگونه کاهش حجم بر آنها فورا تاثیر منفی دارد.

استان هوبی همچنین مرکز شبکه گسترده تامین کنندگان قطعه است که به تولیدکنندگان اصلی تجهیزات در استان های مختلف چین خدمت رسانی می کنند. چین علاوه بر تاثیری که بر تولید خودروی داخلی دارد، صادرکننده مهم قطعات به کارخانه های مختلف تولیدکنندگان اصلی تجهیزات در آمریکای شمالی، اتحادیه اروپا، ژاپن و دیگر نقاط دنیا است.

باید در نظر داشت که تغییر تولید به سایر کارخانه ها کار چندان ساده‌ای نیست. در برخی موارد، امکان دو برابر کردن ظرفیت تولید (تامین ابزار و خروجی) در برخی مکان ها وجود دارد. در برخی دیگر، ابزار جدید باید ساخته شود، کارگران مجددا آموزش ببینند یا استخدام شوند و جهت ورودی ها تغییر کند. بسته به پیچیدگی تولید، این فرآیند ۳ تا ۹ ماه طول می کشد.

پیشنهاداتی برای مقابله صنعت خودرو با بحران کرونا

ارزیابی ریسک و توسعه برنامه های احتیاطی و ریکاوری برای شرکت ها نشان می دهد که شرکت ها باید در مورد واکنش خود به این چالش در قالب سه حالت زیر اقدام نمایند:

• اهمیت به کارمندان محلی و خانواده هایشان: شرکت ها باید ابتدا امنیت و رفاه کارمندان خود و خانواده هایشان را تضمین کنند. در ساده ترین حالت، این امر شامل حصول اطمینان از این نکته است که هر کارمند آسیب دیده، بهترین مراقبت پزشکی را دریافت می کند و هر کجا که ممکن است، شرکت باید با نمایندگان دولت خارجی همکاری کند تا کارمندان و خانواده های آنها را از محل بحران خارج کند. فراتر از این موضوع، در صورت امکان شرکت های خودروسازی از زنجیره تامین خود برای تسریع حرکت محموله های کمکی و پزشکی مورد نیاز به نواحی آسیب دیده استفاده کنند.
• پایدارسازی و مدیریت زنجیره ارزش: در این خصوص، مراحل زیر باید اجرا گردد:
• تعیین یک رهبر: یک رهبر را باید برای واکنش به این بحران تعیین گردد که فرآیند را کنترل کند. برای توسعه برنامه های واکنش، داشتن یک نقطه کانونی از اهمیت زیادی برخوردار است.
• رسیدن به شفافیت و تعیین مواجهه: باید آسیب بالقوه به هر قطعه (در حلقه اول و حلقه دوم زنجیره تامین) و مواد خام را برای تامین کننده مشخص کرد. اولویت واکنش ها باید بر اساس آسیب ها باشد.
• توسعه برنامه تداوم عرضه کوتاه مدت در سطح قطعه: برای قطعات و تامین کنندگانی که بیشترین مواجهه را با اختلال عرضه دارند، برنامه جبرانی دقیقی از ترکیب اهرم های مختلف، از جمله اولین ادعای عرضه، ذخیره موجودی، تغییر تامین منبع به تولیدی های مشابه در سایر مکان های جغرافیایی، بررسی منابع جایگزین، و ورود به مذاکرات جدید، طراحی گردد.
• مدیریت فعال تقاضا: تامین کنندگان بایستی فورا برنامه تحویل سفارش بهینه را برای کالاهای تولیدشده که در معرض ریسک کمبود هستند، ایجاد کرد. در این راستا باید نتایج جریمه های بالقوه و آسیب به شهرت، اولویت های راهبردی و ریسک از دست دادن سهم بازار را در نظر بگیرند.
• چابک ماندن: پیش بینی ها در مورد میزان کروناویروس و تاثیرش باید روزانه تغییر کند.
• ایجاد انعطاف برای بلندمدت: به منظور منعطف ساختن فرآیند تولید لازم است که اقداماتی مانند ارزیابی فعال تهدیدهای بالقوه، درک منشا عرضه و تعیین امکان ردیابی در قراردادها، تعریف راهبردهای جبران ریسک و تعیین برنامه های احتیاطی براساس نوع بحران، اجرایی گردند.

جمع بندی

صنعت خودروسازی یکی از مهم ترین صنایعی است که با شیوع ویروس کرونا در چین، اثرات منفی بسیاری دریافت می کند. علاوه بر ساخت خودرو داخلی، بسیاری از تامین کنندگان قطعات خودرو به آمریکای شمالی، ژاپن و اتحادیه اروپا صادرات داشته اند، لذا این بحران به راحتی بر اقتصاد صنعت خودرو تاثیرگذار خواهد بود. در این پژوهش به منظور مدیریت ریسک ناشی از بحران، سه واکنش برای شرکت ها ارائه می شود، شامل اهمیت به کارمندان محلی و خانواده هایشان، پایدارسازی و مدیریت زنجیره ارزش، و ایجاد انعطاف برای بلندمدت.

این مطالعه توسط مرکز پژوهشی آرا در سال ۱۳۹۹ انجام شده است.