گزارش کارشناسی بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری اصفهان: حوزه فرهنگی

بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری اصفهان در زمینه فرهنگ نشان می دهد که ساختار فعلی بودجه فرهنگی شهرداری، به توسعه مشارکت مدنی و تسهیل گری فرهنگی توجه نمی کند و بیشتر به تملک فرهنگ متمرکز است که موجب افزایش بار هزینه خواهد شد. این ساختار منجر به تاثیرات منفی بر انگیزش فعالان فرهنگی برای راه اندازی و گسترش کسب و کارهای فرهنگی می ‌شود. برای مقابله با این تاثیرات منفی، نیاز به اصلاح نگرش نسبت به فرهنگ در شهرداری اصفهان و بازنگری در ساختار هزینه ‌ها و کاهش وابستگی بخش فرهنگ به بودجه شهرداری وجود دارد. این می ‌تواند از طریق تغییرات در ساختار بودجه ریزی افزایشی، بازنگری در هزینه ‌های معاونت فرهنگی و اصلاحات اساسی در نحوه گسترش وظایف و تشکیلات معاونت فرهنگی انجام شود.

ضرورت و اهداف پژوهش

بودجه شهرداری، برنامه مالی شهرداری برای یک سال مالی است که حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار و برآورد هزینه ها برای انجام عملیاتی است که منجر به نیل به سیاست ها و اهداف قانونی شهرداری می شود. شهرداری اصفهان در نیمه دوم دی ماه ۱۴۰۱ ، لایحه پیشنهادی بودجه ۱۴۰۲ را تقدیم شورای اسلامی شهر اصفهان نمود. در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری اصفهان بودجه پیشنهادی مبلغ ۱۸ هزار و ۹۷۴ میلیارد تومان و بودجه سازمان ها و شرکت های وابسته بدون ارقام مشترک ۸،۵۷۷ میلیارد تومان و در مجموع بودجه تلفیقی شهرداری و سازمان ها و موسسات وابسته به آن ۲۱ هزار و ۱۳۴ میلیارد تومان ارائه شد؛ در حالی که حوزه فرهنگی، اجتماعی و ورزشی ۱،۷۹۸ میلیارد تومان (حدود ۸ درصد) این بودجه را به خود اختصاص داده است. لذا پژوهش حاضر به بررسی  لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری اصفهان در حوزه فرهنگی می پردازد.

بودجه فرهنگی

در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهردای، کل بودجه هزینه ای، سرمایه ای و مستمر بخش فرهنگ، عددی در حدود ۱،۷۹۸ میلیارد تومان است که نسبت به اصلاح بودجه شهرداری اصفهان در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۹۴ درصد افزایش داشته است. با این حساب سرانه بودجه فرهنگی به ازای هر شهروند اصفهانی در سال ۱۴۰۲ تقریبا معادل ۸۹۰ هزار تومان می باشد.

بودجه هزینه ای فرهنگی

بودجه هزینه ای فرهنگی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ نسبت یه اصلاح بودجه ۱۴۰۱ ، ۱۱۶ درصد رشد داشته است. بیشترین محل هزینه کرد بودجه هزینه ای فرهنگی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری، کمک به سازمان های فرهنگی فرهنگی، اجتماعی و ورزشی (۲۴.۵ درصد)، برگزاری ویژه برنامه های دینی و اعتقادی (۷ درصد)، برنامه های فرهنگی اجتماعی محلات (۵.۳ درصد)، کمک به مراکز فرهنگی اجتماعی (۴.۹ درصد) و برنامه های توسعه فرهنگی شهروندی و رویدادهای ملی و مذهبی (۴ درصد) و کمترین محل هزینه کرد بودجه هزینه ای فرهنگی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری، مرتبط با توانمندسازی و آموزش مجموعه های مردمی (۰.۱ درصد)، برنامه ها و رویدادهای مراکز ورزشی (۰.۱ درصد)، ثبت و پردازش تاریخ شفاهی (۰.۳ درصد)، کمک به خانواده های دو معلولی ( ۰.۳ درصد)، ویژه برنامه های اصفهان شناسی ( ۰.۳ درصد) و خرید کتاب (۰.۳ درصد) هستند. در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری، میزان بودجه برنامه ای فرهنگی تقریبا معادل ۵۰۵ میلیارد تومان می باشد و ۲۲۳ درصد نسبت به اصلاح بودجه سال ۱۴۰۱ رشد داشته است. سرانه هزینه برنامه ای فرهنگی به ازای هر شهروند در سال ۱۴۰۱ ، تقریبا معادل ۷۷ هزار تومان بوده است که این میزان در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری تقریبا معادل ۲۵۰ هزار تومان می باشد. پیشنهاد بودجه هزینه ای واگذاری مراکز ۱۴۰۲ نسبت به اصلاحیه سال ۱۴۰۱ ، ۵۷ درصد رشد داشته است.

بودجه سرمایه ای فرهنگی به تفکیک منطقه

بودجه سرمایه ای فرهنگی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری نسبت به اصلاح بودجه شهرداری ۸۱ درصد رشد داشته است و سرانه هزینه سرمایه ای فرهنگی در به ازای هر شهروند معادل ۵۰۵ هزار تومان می باشد. بیشترین رشد بودجه سرمایه ای ۱۴۰۲ نسبت به اصلاح بودجه ۱۴۰۱ مربوط به مناطق ناژوان (۳۵۶۷ درصد)، منطقه ۴ (۷۹۴ درصد)، منطقه ۱ (۵۵۷ درصد)، منطقه ۲ (۲۸۳ درصد) و منطقه ۵ (۲۲۸درصد) و کمترین رشد مربوط به مناطق ۷ و ۸ ( ۳۶- درصد)، منطقه ۳ ( ۲۴- درصد) و منطقه ۱۳ ( ۲۳- درصد) است. همچنین با توجه به محتوای بودجه مستمر که شامل ساماندهی و تجهیز و ایستگاه های صبحگاهی می باشد به نظر می رسد می توان این بودجه را نیز در بخش بودجه سرمایه ای در نظر گرفت. بودجه مستمر فرهنگی در لایحه بودجه شهرداری در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ ، ۵۰ درصد رشد داشته است که بیشترین رشد مربوط به ایستگاه های صبحگاهی می باشد و بودجه تجهیز و ساماندهی زمین های ورزشی روباز کاهش پیدا کرده است. در این بخش نیز به علت عدم دقیق سازی بودجه و ارائه به صورت کلی، و همچنین عدم وجود برنامه بلند مدت در بودجه مستمر فرهنگی، امکان تحلیل صحیح بودجه مستمر فرهنگی وجود نخواهد داشت.

پیشنهادات ارائه شده در راستای بهبود عملکرد بخش فرهنگی لایحه بودجه ۱۴۰۲ اصفهان باتوجه به مطالب عنوان شده پیشنهادات ارائه شده مبنی بر بهبود عملکرد بخش فرهنگی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهر اصفهان به شرح زیر می باشد:

• در حال حاضر ردیف بودجه فرهنگی شهرداری به صورت کلی ارائه شده و بعضا به صورت هدف تعریف شده اند لذا پیشنهاد می شود به منظور تدقیق لایحه بودجه در سال های آتی، ردیف بودجه های فرهنگی مورد بازبینی قرار گرفته و تا سطح پروژه دقیق سازی شوند؛
• مردمی سپاری اجرای برنامه های فرهنگی می تواند به کاهش موازی کاری و بهبود مدیریت یکپارچه در بخش فرهنگ کمک کند؛

جمع بندی

بودجه شهرداری، برنامه مالی شهرداری برای یک سال مالی است و در این پژوهش تحلیل بودجه فرهنگی اصفهان تحت عناوین بودجه فرهنگی، بودجه هزینه ای فرهنگی و بودجه سرمایه ای فرهنگی به تفکیک منطقه انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شهردای کل بودجه هزینه ای، سرمایه ای و مستمر بخش فرهنگی عددی در حدود ۱،۷۹۸ میلیارد تومان تعیین شده است که نسبت به اصلاح بودجه شهرداری اصفهان در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۹۴ درصد افزایش داشته است. سرانه هزینه فرهنگی به ازای هر شهروند اصفهانی در سال ۱۴۰۲ تقریبا معادل ۸۹۰ هزار تومان می باشد. کمک به سازمان های فرهنگی، اجتماعی و ورزشی با ۲۴.۵ درصد دارای بیشترین سهم در بودجه هزینه ای و منطقه ۶ شهرداری اصفهان دارای بیشترین سرانه بودجه سرمایه ای هستند. از نکات قابل توجه این ردیف بودجه، رشد ۳۵۶۷ درصدی بودجه سرمایه ای منطقه ناژوان است. در جهت بهبود عملکرد بخش فرهنگ در لایحه بودجه ۱۴۰۲ پیشنهاد می شود که به منظور تدقیق لایحه بودجه در سال های آتی ردیف بودجه های فرهنگی مورد بازبینی قرار گرفته و تا سطح پروژه دقیق سازی شوند.

این مطالعه در مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر اصفهان توسط الهام عاقریان در سال ۱۴۰۱ انجام شده ‌است.