به گزارش گروه خبر جامعه اندیشکده ها؛ سه شنبه ۱۴ بهمن ۹۹ نشست رونمایی و نقد و بررسی کتاب «نظام برتر: آینده آموزش و آموزش آینده» با عنوان فرعی «گذار در بحران» با همکاری جامعه اندیشکده ها برگزار شد.
غفلت از جنبه های فلسفی فرهنگی فناوری
دکتر ابراهیم نوید ادهم، مشاور عالی آموزش و پرورش، در نخستین سخنرانی به جای خالی رویکرد فکری-فلسفی و تاثیرات فرهنگی فناوری بر نظام تعلیم تربیت در این کتاب اشاره کرد و گفت «تغییر کارکردها (معلم، محتوا و غیره) که در این کتاب به آن پرداخته شده است، تنها بحث در زمینه پیوند فناوری و تعلیم و تربیت نیست؛ بلکه ما نیازمند تاملات جدی در مبانی نظری و فلسفی ورود فناوری به نظام تعلیم و تربیت هستیم که خود حاوی فرهنگ و دارای محتوای فکری-فرهنگی مختص خود است». نوید ادهم همچنین به طرح یک پرسش اساسی نیز پرداخت: آیا مهندسان و آی تی من ها باید به سمت تدوین فناوری های مورد نیاز نظام تعلیم و تربیت بروند یا صاحب نظران تعلیم و تربیت، فناوری جدیدی طبق اکوسیستم جدید و مبتنی بر منویات تعلیمی باید بسازند؟
ابزارانگاری فناوری در اسناد بالادستی نظام تعلیم و تربیت کشور
سخنران بعدی دکتر سید مهدی سجادی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، بود که با تفکیک میان دو نگاه آغاز کرد:
- فلسفه تربیت فناورانه
چیستی، چرایی و چگونگی استفاده از فناوری جهت تحقق اهداف تربیتی که در جای دیگری تدوین شده‌اند؛
- فلسفه فناورانه تربیت
چیستی، چرایی و چگونگی انتخاب و استفاده از فناوری هایی که با منویات و اسناد تربیتی ما همگون و هماهنگ هستند.
به زعم سجادی هر دو نگاه با ابزار انگاری فناوری، اهداف و محتوای تربیتی را جایی خارج از فناوری تصور می‌کنند که با ابزار فناوری می‌توانند محقق شوند. بنابراین در مجادلات فکری و علمی نیز این تلقی ابزار انگارانه از فناوری همچنان وجود دارد.
به باور وی گفتمان تربیت، گفتمانی معطوف به «اینجا و اکنون» است، در حالیکه گفتمان سندنویسی و چشم انداز نویسی نگاه به «آینده» دارد و این تناقضی است که سیاست نویس و سیاستگذار باید در رفع آن کوشش کند. به بیان سجادی گفتمان فناوری نیز از جنس «اکنون»، و پدیده ای است که اکنون ما را می‌سازد، بنابراین با رویکرد سندنویسی نمی‌توانیم و نباید انتظار راه حل برای پیوند میان فناوری و تربیت داشته باشیم.
سیطره نگاه مدیریتی و مدرک گرایی
دکتر محمود امانی طهرانی، دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش، در مقام سخنران بعدی به معضل بعدی نظام تعلیم و تربیت اشاره و از این جهت نقدی به کتاب گذار در بحران وارد کرد. طبق تبیین امانی نظام فعلی در کنه خود رقابت زا، مدرک گرا و رتبه گذار است؛ مسئله ای که با روح تعلیم و تربیت که پرورش ظرفیت های فردی است در تضاد است. نظام فعلی با ایجاد رقابت و مقایسه و رتبه بندی، ناگزیر از حرکت به سمت صنعتی شدن است. و متاسفانه این نظام در حوزه علمیه هم سیطره یافته است.
ریشه پیدایش این مسئله به زعم امانی ناشی از نگاه مدیریتی بر همه امور و وجوه جامعه است. امانی توضیح داد در صدر اسلام با چنین مسئله ای مواجه نیستیم، چراکه سودای مدیریت همه امور وجود ندارد. اما وقتی نگاه مدیریتی بر همه امور سایه می‌افکند، ناچار به سمت حساب و کتاب و دسته بندی و طبقه بندی کشیده می‌شویم.
کتاب «گذار در بحران» به قلم اردوان مجیدی، پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت و مولف کتاب، و توسط انتشارات خبرگزاری فارس منتشر شده است و به صورت مجازی با همکاری جامعه اندیشکده ها، خبرگزاری فارس، مرکز فضای مجازی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، خانه نوآوری تعلیم و تربیت (وابسته به موسسه مطالعات راهبردی تعلیم و تربیت برهان)، موسسه مطالعات راهبردی فناوری اطلاعات و خانه اندیشه ورزان رونمایی شد.
برای تهیه کتاب اینجا کلیک کنید.
