تجربه شفافیت در وبینار آموزشی حل مسئله در دستگاه های اجرایی

دومین کارگاه آموزشی مدرسه اندیشه ورزی و سیاست سازیِ جامعه اندیشکده ها با عنوان وبینار «روش نوین حل مسئله در دستگاه های اجرایی؛ تجربه شفافیت در شهرداری تهران» با ارائه دکتر مهدی ثنائی، مدیر اندیشکده شفافیت برای ایران پنج‌شنبه، ۱۸ اردیبهشت ۹۹ به همت جامعه اندیشکده های ایران برگزار شد.

این کارگاه به «مشاوره راهبری پروژه های شفافیت در شورای اسلامی و شهرداری تهران» در اندیشکده شفافیت برای ایران مربوط بود که حائز رتبه سوم جایزه اندیشه ورزی و سیاست سازی شده است.

سیاست و اداره؛ تفکیک دو سطح حکمرانی

آغاز ارائه مهدی ثنائی به معرفی اندیشکده شفافیت برای ایران اختصاص داشت. ثنائی ضمن برشماری کارویژه های اندیشکده‌ ها که شامل «شناسایی مسئله»، «ارائه راهکار» و «پیگیری» می‌شد؛ به «روش نوین حل مسئله در دستگاه های اجرایی» پرداخت و «تجربه شفافیت در شهرداری تهران» را بازگو کرد. این تجربه، با «شناسایی مسئله» آغاز شد و آن طور که ثنائی توضیح داد، توجه اندیشکده به تجربه شفافیت در شهرداری تهران، از حساسیت نسبت به شعار انتخاباتی بهاره آروین مبنی بر «شهرداری تمام شیشه‌ای» در سال ۹۶ آغاز شد.

توضیح ثنائی از این دست بود که با تفکیک حوزه ‌های «سیاست» و «اداره»، غالب مسائل حکمرانی کشور مربوط به «اداره»ی «سیاست»هاست؛

وی با برشماری مسائل عمده‌ای که مورد تمرکز اندیشکده ها قرار دارد، موانع رفع این مسائل را مواردی از این قبیل خواند:

• نرسیدن داده ها و اطلاعات کافی به سیاست پژوهان؛
• نرسیدن راهکار به مدیران اجرایی؛
• پذیرفتن راهکار توسط مدیران؛
• اهتمام مدیران بعدی به اجرای تصمیمات قبلی.

ثنائی تمرکز اندیشکده شفافیت برای ایران را بر مسائل حوزه «اداره» دانست. که مسئله شفافیت را می‌توان یکی از مصادیق آن دانست.

پروژه شفافیت در شهرداری تهران چگونه کلید خورد؟

ثنائی تشریح کرد با تشکیل «کمیته شفافیت و شهر هوشمند» ذیل کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، این پروژه به لحاظ ساختاری کلید خورد. و شفافیت در سه بخش «نظامات شورا»، «شفافیت قراردادها» و «مدیریت تعارض منافع» در مسیر اجرا قرار گرفت؛ که این مسیر در دو بخش «داخل شورا» و «شهرداری» پیگیری شد.

وی همچنین «چالش موارد محرمانه» و «چالش تثبیت» را پیشِ روی استمرار شفافیت دانست:

• چالش موارد محرمانه، به اطلاع‌رسانی شفاف درخصوص تعداد قراردادهای محرمانه و مبالغ آنها توسط شهرداری مربوط است؛ و
• چالش تثبیت، تحکیم پایه‌های شفافیت با استفاده از ابزار رسانه برای تبدیل شدن به رویه را شامل می‌شود.

به زعم ثنائی غالب چالش ها و بحران های اجرایی در این مسیر، یک ما به ازای ریالی دارد!

طبق بررسی های کارشناسان پروژه، اثرات اجرای این پروژه نیز علاوه بر شهرداری تهران، به ترویج عمومی موضوع شفافیت بسط یافته و همچنین به دومینوی شفافیت در شهرداری های کشور منجر شده است. در این راستا می‌توان از شهرداری‌های یزد، مشهد، اصفهان، کرمان، قم، بوشهر و شهریار نام برد.

اثر متقابل شفافیت و آی تی

ثنائی از فناوری اطلاعات به عنوان حوزه‌ای موثر در بحث شفافیت نام برد. طبق توضیحات وی شفافیت برای اجرا و انتشار، به بستری از جنس فناوری اطلاعات نیاز دارد و نیز ارتقا زمینه‌های فناوری اطلاعات (IT Base) در دستگاه‌ها و سازمان ها، به گسترش شفافیت کمک می‌کند.

گرچه بحث شفافیت را نباید منوط و مبتنی بر هیچ بهانه‌ای دانست؛ اما طراحی سامانه های متناسب، در تسهیل فرآیندهای اجرای شفافیت قابل انکار نیست.

بخش پایانی وبینار روش نوین حل مسئله در دستگاه های اجرایی ، به راهبردها و مباحث نظری راهبری پروژه های شفافیت در شورای اسلامی و شهرداری تهران اختصاص داشت. این وبینار با پرسش حضار و پاسخ های مهدی ثنائی، مدیر اندیشکده شفافیت برای ایران، به پایان رسید. همچنین شرکت کنندگان، گواهینامه حضور در این کارگاه آموزشی را دریافت کردند.

درباره دوره های آموزشی مدرسه اندیشه ورزی و سیاست سازی

گفتنی است وبینار آموزشی «روش نوین حل مسئله در دستگاه های اجرایی ؛ تجربه شفافیت در شهرداری تهران» مربوط به «دوره آشنایی با متدولوژی ها و موضوعات در اندیشکده ها» است که توسط مدرسه اندیشه ورزی و سیاست سازیِ جامعه اندیشکده ها برگزار می‌شود. مدرسه اندیشه ورزی و سیاست سازی طی این دوره به آموزش فرآیندها و روش های انجام پروژه های اندیشکده ای از پژوهش تا قانونگذاری می‌پردازد. مخاطبان این دوره شامل دو دسته هستند:

• پژوهشگران علاقمندی که به تازگی وارد فضای اندیشکده‌ ها شده‌اند و به دنبال استفاده از تجارب سایر پژوهشگران این حوزه و آشنایی با روش‌ های جدید انجام فعالیت‌ های اندیشکده‌ای، مسئله‌ یابی پژوهش‌ ها، رسانه‌ای کردن و پیگیری پژوهش‌ ها تا اجرا و تاثیرگذاری در سیاست‌ گذاری و قانون‌ گذاری کشور، هستند؛
• دانشجویان و فارغ‌ التحصیلان دانشگاهی که علاقمند ورود به اندیشکده‌ های کشور و انجام پژوهش‌ های اندیشکده‌ای و آشنایی با فرآیندهای انجام و به سرانجام رساندن پژوهش‌ های اندیشکده‌ای هستند.

کارگاه بعدی این دوره با محوریت پروژه مالیات بر عایدی مسکن و با همکاری شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی، طی دو هفته آینده برگزار می‌شود.

مدرسه اندیشه ورزی و سیاست سازی به علاقمندانی که در ۷۰ درصد کارگاه ها دوره شرکت کنند، «گواهینامه دوره آشنایی با متدولوژی ها و موضوعات فعالیت در اندیشکده ها» اعطا می‌کند.

گزارش نخستین کارگاه «دوره آشنایی با متدولوژی ها و موضوعات در اندیشکده ها» را  که مربوط به پروژه «اصلاح قانون چک» می‌شود، از اینجا بخوانید.