تا اواخر قرن گذشته میلادی، مفهوم «فساد» با اینکه در بسیاری از شرکت‌ها و دولت‌ها نفوذ پیدا کرده بود اما به تیتر اول روزنامه‌ها نرسیده بود و در اولویت قرار نداشت تا اینکه در سال ۱۹۹۰ میلادی، فردی آلمانی‌تبار به نام «پیتر آیخن»  با مشاهده رواج پدیده‌هایی همچون رشوه و فساد در کشورهای در حال توسعه به خصوص در آفریقا، به فکر حل این مسئله افتاد.
بنابراین او به همراه همسرش و چند نفر دیگر، دفتری در برلین آلمان تأسیس کردند تحت عنوان «انجمن شفافیت بین‌الملل»؛ هدف آقای آیخن ترویج ادبیات فسادستیز و تقویت جامعه مدنی جهت مقابله با رشوه و فساد بود.

انجمن شفافیت که ۳۱ سالگی خود را تجربه می‌کند، به جرأت می‌توان یکی از تأثیرگذارترین اندیشکده‌ها نسبت به مسائل جهانی دانست.

بنابراین بیاید مروری کنیم بر اقدامات اثربخش این مجموعه:

اولین اقدام؛ بررسی میزان اداری کشورها

در سال ۱۹۹۳، برای اولین بار میزان فساد اداری را در ۴۵ کشور جهان  و با شاخص‌هایی علمی بررسی کردند.
این عمل علاوه بر اینکه فضای رسانه را به خود جذب کرد، باعث ایجاد رقابت بین دولت‌ها نسبت به بهبود رتبه خود کرد.

دومین اقدام؛ تأثیر بر نهادهای بین المللی

1. بانک جهانی با الهام از انجمن شفافیت بین‌المللی شرط «عملکرد ضد فساد» را به شروط دریافت وام اضافه کرد و  ریاست بانک جهانی فساد را یک سرطان تشبه کرد.
2. در سال ۱۹۹۶ سازمان کشورهای آمریکایی (OAS)، اولین کنوانسیون منطقه‌ای ضد فساد را در تصویب کرد.
3. سازمان همکاری و توسعه  اقتصادی (OECD)  قوانینی را در جهت رعایت اقدامات فسادزا برای اعضا تصویب کرد.

سومین اقدام؛ برگزاری جایزه ملی مبارزه با فساد

از دیگر اقدامات جالب توجه، برگزاری «جایزه مبارزه با فساد» است. این جایزه سالانه به فردی تعلق می‌گیرد که اقدام قابل تحسینی در زمینه مبارزه با فساد انجام داده باشد.
تا الان بیش از ۲۰۰هزار گزارش به مراکز این مجموعه به طرق مختلف صورت گرفته است.

ماموریت ها و خدمات انجمن شفافیت

انجمن شفافیت بین المللی صدای قربانیان و شاهدان فساد را اعلام می کند. آنها با دولت‌ها و شهروندان برای جلوگیری از سوء استفاده از قدرت ، رشوه و معاملات مخفی همکاری می کنند.
لازم به ذکر است که این اندیشکده در بیش از ۱۰۰ کشور شعبه دارد.

– سرویس‌های خوب این اندیشکده، سرویس رتبه‌بندی بر حسب میزان فساد برای کشورهای سرتاسر جهان است که این امر به سالانه و به صورت عمومی منتشر می‌شود.
این امر همانطور که ذکر شد، کاتالیزوری برای کشورها نسبت به بهبود عملکرد خود در کاهش میزان فساد بوده است.
در سال ۲۰۲۰، دانمارک، نیوزلند و فنلاند کشورهایی بوده‌اند که رتبه‌های برتر را به خود اختصاص دادند.
ایران نیز در سال ۲۰۲۰ در جایگاه ۱۴۶ جهان قرار گرفت.
(از سال ۲۰۱۲، متأسفانه کشورمان ایران نتوانسته امتیاز بالاتری نسبت سال پایه بگیرد. این بدین معنی است که ایران بهبود چشمگیری در اوضاع کاهش فساد و شفافیت خودش نداشته است.)

– به عنوان آخرین اقدام جالب توجه این اندیشکده، تولید دایره واژگان فساد و فسادستیزی است.
به نوعی که تمامی کلمات موجود در این حوزه را در سایتشان تعریف و شرح داده‌اند.

درآمد انجمن شفافیت بین المللی

انجمن شفافیت، قاعده شفافیت در حوزه مالی خودش هم رعایت کرده و میزان خرج و درآمد و منابع و مصارف آن را کامل ذکر کرده‌اند.
این انجمن از طیف وسیعی از اهداکنندگان، از جمله نهادهای دولتی ، بنیادها، بخش خصوصی و افراد، بودجه دریافت می‌کند.
البته بودجه ممکن است بلامانع یا محدود به پروژه‌ها یا برنامه‌های خاص باشد.

درآمد انجمن شفافیت در سال ۲۰۲۰:

€ ۲۲,۳۸۹,۵۶۲

هزینه‌های انجمن شفافیت در سال ۲۰۲۰:

€ ۲۲,۳۱۶,۴۴۷

«انجمن شفافیت بین‌الملل» در یک نگاه

مقر:  Berlin

بنیانگذار: پیتر آیخن (Peter Eigen)

مدیرعامل: دنیل اریکسون (Daniel Eriksson)

سال تأسیس: ۱۹۹۰

تعداد پژوهشگران همکار: حدود ۲۰۰۰ نفر

فعال‌ترین شبکه ارتباطی: توئیتر (۲۴۹k) دنبال کننده

مخاطبان می‌توانند برای مشاهده روایت اندیشکده‌های خارجی به حساب اینستاگرامی جامعه اندیشکده ها نیز مراجعه کنند.

شبکه اینستاگرام جامعه اندیشکده‌ها